قسمت دوم از سلسله مصاحبه های اختصاصی با فرهیختگان و پیشکسوتان مددکاری اجتماعی استان اصفهان

پیشکسوتان مددکاری اجتماعی اصفهان: در ادامه حرکت رسانه ای تحت عنوان “معرفی فرهیختگان مددکاری اجتماعی استان اصفهان” که در قالب سلسله مصاحبه های اختصاصی با فعالان و پیشکسوتان این حوزه در استان اصفهان در دستور کار این پایگاه تخصصی قرار گرفته و مرحله به مرحله، به شکل برنامه ریزی شده در دست اجرا می باشد، قسمت دوم آن مصاحبه با آقای علی غانمی می باشد که به شرح ذیل صورت پذیرفته است.

*** لطفا خودتان را به اختصار معرفی بفرمایید. از چه سالی با مددکاری اجتماعی آشنا شدید؟ و از چه سالی در این حرفه مشغول به فعالیت هستید؟ در حال حاضر در کدام سازمان فعالیت دارید؟

پیشکسوتان مددکاری اجتماعی اصفهان

اینجانب علی غانمی متولد شهر آبادان، در سال ۱۳۴۶ در یک خانواده کارگری بدنیا آمدم. با توجه به اینکه خانواده من مبارز و سیاسی بودند در نتیجه با قشر محروم شهر ارتباط بیشتری داشتم و به نوعی کمک هایی به اینگونه خانواده ها توسط خانواده ام صورت میگرفت و سال های کودکی و نوجوانی ام در منطقه کارگری نشین آبادان سپری گردید. ۲ مسئله بر زندگی من و طرز تفکر من اثر گذاشت. یکی انقلاب اسلامی مردم ایران بود که در دوران بچگی من اتفاق افتاد و اعتصابات کارگری و مشکلاتی که برای کارگران و خانواده های آن ها پیش آمد و از نظر اقتصادی درگیر بودیم و چون من در سنی بودم (۱۳- ۱۴ سالگی) که شخصیتم در حال شکل گیری بود، این اتفاقات و جریانات تأثیر زیادی بر مسیر زندگی و آینده من گذاشت. دوم، حادثه جنگ تحمیلی بود که مزیدی بر علت شد و من با مسائل آوارگی و مهاجرت درگیر شدم و به نوعی از همان ابتدا مددکاری اجتماعی با من عجین شد. هر رشته دیگری هم که اقدام کردم نتوانستم ادامه دهم از جمله اینکه هنگام تعیین رشته یکی از دوستان من در هنگام انتخاب رشته به من پیشنهاد تحصیل در رشته پرستاری را دادند و من پرستار شدم و افتخار پرستاری از زرمندگان جنگ تحمیلی را دارم. و همچنین به بعضی خانواده های آن عزیزان خدماتی ارائه می کردیم و از دیدگاه من دقیقاً عشق به مددکاری از همان ابتدا در همان سالهای شروع حوادث انقلاب در من شعله ور شد. رشته تحصیلی اینجانب لیسانس پرستاری دانشگاه اصفهان بوده و بعد از آن من در بیمارستان های متعدد اصفهان و تهران خدمت کردم. پیشنهاد من به عنوان عضو کوچکی از جامعه مددکاران اجتماعی به وزیر محترم بهداشت این است. با توجه به ارتباطات رشته های گروه پزشکی با مسئله درمان و تأثیر مشکلات فردی و اجتماعی بر روند درمانی مراجعین به مراکز و کادر محترم درمانی احساس میگردد تصویب واحد درسی بنام مددکاری اجتماعی در دروس رشته های پزشکی و پیراپزشکی مفید واقع شود. به هر حال در دانشگاه اصفهان درس خواندم و بعد وارد بیمارستان شدم و به نوعی به صورت اتفاقی به خدمت در کمیته امداد حضرت امام (ره) در آمدم و به باور خودم به این نهاد مقدس فراخوانده شدم. از سال ۱۳۷۶ تا امروز من در این نهاد مقدس مشغول به خدمت گذاری در مناطق مختلف از جمله  شهرستان لنجان بوده ام و با مسائل مردم آن منطقه که جزء مهاجر پذیرترین مناطق کشور می باشد درگیر بودم. و بعد از آن به اداره کل کمیته امداد اصفهان منتقل شدم و در مناطق مختلف شهری و روستایی در خدمت مددجویان بوده و در این خصوص ارتباط بسیاری با سازمان های مردم نهاد در سطح شهر اصفهان جهت استفاده از امکانات آنان برای مددجویان محترم تحت حمایت امداد برقرار نمودم. در سال ۱۳۹۱ کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی در دانشگاه علامه طباطبایی پذیرفته و ادامه تحصیل دادم و از محضر اساتید بزرگی چون دکتر سام آرام استفاده کردم و به سعی نموده ام تجربیات آموخته شده را در حرفه خود استفاده کنم. و در حال حاضر که در خدمت شما هستم در کمیته امداد قسمت درمان مشغول به خدمت رسانی به مددجوبان محترم امداد می باشم. اینجانب در زمینه های مددکاری سالمندی و توانمندسازی زنان سرپرست تحقیقاتی انجام دادم و در چند سمینار و گردهمایی ارائه کرده ام  و در قسمنی از مقاله های سالمندی با بحران آن در آینده و تأثیر این پدیده در رشد اقتصادی و تحرک اجتماعی مطالبی را بیان نموده ام. باید توجه داشت در آینده احتمال دارد با تعداد زیادی افراد سالمند بدون داشتن سابقه بیمه بازنشستگی و تخصص مواجهه شویم که نیازمند انواع کمک ها هستند باشیم. در ارتباط با توانمندسازی زنان سرپرست خانوار بررسی هایی را انجام داده ام و همچنین پروژه ای در دست بررسی دارم در ارتباط با حقوق شهروند ی که به تازگی توسط ریاست محترم جمهور مطرح گردیده است.

مددکاران اجتماعی با مداخلات جامعه ای میتواند به تحقق این اهداف کمک کند. البته چند پروژه درون سازمانی هم به اتفاق دیگر همکاران انجام شده است. اینجانب با همکاری خیریه آلام و خیریه حضرت ابوالفضل و‏ چند تن از دوستان در خصوص مهارتهای مددکاری تعدادی مددکاران خیریه های سطح شهر اصفهان را آموزش دادیم. چون در شهر اصفهان تعداد بسیاری خیریه فعال داریم و اصفهان در این عرصه سرآمد در کشور می باشد و این موضوع فضای بسیار مناسبی جهت فعالیت مددکاران اجتماعی را فراهم نموده است و جا دارد از مردم شریف استان اصفهان در خصوص این همه فعالیت های بشر دوستانه تقدیر بعمل آید. حتی می توان گفت که خیرترین مردم کشور ساکن استان اصفهان هستند و خیریه ها در حوزه های مختلف در حال فعالیت هستند مثلاً در حیطه درمان، جهیزیه و غیره. …

*** به نظر شما حوزه فعالیتی خدمات تخصصی اجتماعی از گذشته تا به حال چه تغییرات کمی و کیفی داشته است؟ اوضاع فعلی ارائه خدمات مددکاری اجتماعی را چگونه ارزیابی می کنید؟

به باور اینجانب تغییرات کمی و کیفی زیادی در سالهای اخیر در این رشته رخ داده است. تغییرات مثبت و رو به رشد داشته است. که از ابتدای انقلاب اسلامی تا به کنون ما با مشکلات عدیده ای  در کشور مواحهه بوده ایم، چون جنگ تحمیلی و عواقب آن و تحریم های اقتصادی استکبار جهانی بر علیه مردم ما. با تغییرات در این ۳۷ ساله مددکاری اجتماعی از یک رشته دانشگاهی به یک رشته حرفه ای و دید منطقه ای و جهانی تبدیل نموده است. چون افراد بسیاری با علاقه و انگیزه در این رشته وارد شده و تألیفات بیشتری ارائه گردیده است. و امید داریم که در آینده شاهد رشد و تعالی بیشتری با حضور نیروهای جوان در این رشته باشیم و مددکاری اجتماعی نقش موثری ذاشته و مخصوصاً در ارتباط با مسائل معلولین و جنگ، بنیاد شهید تلاش فراوانی داشته است. اوضاع فعلی مددکاری اجتماعی خیلی خوب نیست و در حال حاضر تب دارد به علت اینکه فارغ التحصیلان این رشته با مشکل اشتغال دست به گریبان هستند و تعداد خیلی زیادی از کسانی که پست سازمانی مددکاری اجتماعی دارند تحصیلات مددکاری ندارند و این امر باعث شده است که سطح ارائه خدمت از کیفیت پایینی برخوردار باشد. وضعیت فعلی باثبات نیست و بهتر است که اگر استخدامی صورت بگیرد با همکاری انجمن مددکاری اجتماعی و دانشگاه ها مشورت صورت گیرد. و از فارغ التحصیلان مددکاری اجتماعی بهره ببرند. مسلم است که وقتی ما از متخصصین این رشته استفاده نمیکنیم نباید هم منتظر باشیم که نتیجه خیلی خوبی هم بگیریم. امیدواریم که روند فعلی دچار تغییر و یهیود گردد.

*** جهت ارتقا کمی و کیفی خدمات مددکاری اجتماعی در سازمان های مختلف اجتماعی چه پیشنهاداتی دارید؟

به باور من آموزش مُداوم و گردهمایی های منظم سالانه و تقویت ارتباط بین بخشی مددکاری، باعث انتقال تجارب بین مددکاران شده و باعث ارتقاء سطح خدمات مددکاری اجتماعی در جامعه می گردد. البته پیشنهاد اعطای جایزه سراسزی به مددکار نمونه در سطح کشور نیز قابل پیگیری می باشد. پیشنهاد می کنم ‏ آموزش های دوره ای توسط انجمن مددکاران اجتماعی ایران برگزار شده و مددکاران اجتماعی با اخذ این امتیازات بتوانند در آزمون استخدامی سازمانها بهره مند شوند.

*** به نظر شما چقدر با استانداردهای ارائه خدمات تخصصی مددکاری اجتماعی به جامعه هدف فاصله داریم؟ برای جبران خلاء های موجود و برای رسیدن به حد و حدود قابل قبول در این خصوص چه تدابیری باید اتخاذ بشود؟

باید شاخص هایی در کشور در این خصوص و با در نظر گرفتن شاخص های بین المللی مددکاری اجتماعی و نظر  اساتید این حرفه تعریف کنیم که بتوان قیاس کرد. حال اگر بخواهیم با مددکاری اجتماعی کشورهای پیشرفته مقایسه کنیم وضیت موجود مسلماً فاصله بسیاری وجود دارد. خاطره ای از جناب آقای دکتر سام آرام نقل میکنم: ایشان تعریف می کردند در قبل از انقلاب آمریکایی ها به ما اجازه نوشتن و چاپ حتی یک کتاب در این رشته نمی دادند ولی اکنون میبینیم که مددکاران اجتماعی هر ساله کُتب و نشریات متعددی در این زمینه به رشته تحریر در می آورند و این نشان از رشد و حرکت به سمت جلوست. مسئولین هم با حمایت خودشان می توانند به رشد این رشته در کشورمان کمک کنند و در حال حاضر با وجود حجم زیاد مسائل و آسیب های اجتماعی نیاز به مددکاران اجتماعی بیش از پیش احساس می شود.

در برخی از کشورها مددکار اجتماعی مرتب به خانواده هایی که مشکل دارند و به موسسات مددکاری مراجعه نموده اند سر زده و گزارش تهیه میکند و مداخلات لازم را انجام می دهند، افراد متقاضی مهاجرت و اقامت ابتدا باید با مددکاران اجتماعی صحبت کنند. در کل مددکاران اجتماعی نقش بسیار مهمی در جامعه آن کشور ها ایفاء میکند و ما هنوز از چنین جایگاهی فاصله داریم.

*** دورنمای حوزه مددکاری اجتماعی ایران را چگونه ترسیم می کنید؟

به باور من بسیار خوب باشد و در ایران با یک قیاس کلی با گذشته میتوان متوجه روند روبه رشد این حرفه بود. اگر به همین منوال پیش برود و گرایش های مختلف مددکاری اجتماعی را اجازه حضور بدهند و بتوانند افراد متخصص در حوزه های مختلف کار کنند بسیار مثمر ثمر است. در دوران کار در لنجان رئیس آموزش و پرورش لنجان با من به عنوان رابط تماس گرفت و اعلام کرد که دانش آموزی داریم که هوش بسیار سرشاری دارد و متأسفانه شنوایی این دانش در حال کاهش است و پدرش بیکار است. ما به همراه اعضایی از فرمانداری به منزل این دانش آموز رفتیم، خانواده این دانش آموز در اتاق ۱۲ متری که بسیار نامناسب برای سکونت بود زندگی می کردند. این دختر خانم باهوش در سطح شهرستان لنجان نمرات عالی می گرفت. من بلافاصله با یکی از دوستان خود در بیمارستان امام خمینی زرین شهر تماس گرفتم و با همکاری پزشکان منطقه گوش این دانش آموز عمل شد و برای پدر هم با مداخلات مددکاری اجتماعی در ذوب آهن شغلی پیدا شد و با حضور خیرین در این عرصه اجازه از دست رفتن سرمایه های انسانی داده نشد. این نشان می دهد که هرچه در کشور خدمات مددکاری اجتماعی را توسعه دهیم، نه تنها از آسیب های اجتماعی جلوگیری خواهد شد بلکه باعث تحرک اجتماعی نیز می گردد. ما باید در تمامی حوزه ها از جمله درمان، صنعت و … اقدام به تربیت مددکاران اجتماعی متخصص بکنیم.

مصاحبه و گردآوری: هُما صدری
پایگاه اطلاع رسانی مددکاران اجتماعی ایران